Πελάτες σε πανεπιστήμια εμπορικά κέντρα (Για τα Μεταπτυχιακά της Νομικής ΑΠΘ)

 

Ούτε δημόσιο,  ούτε πανεπιστήμιο – Ούτε αξιοκρατία – Ζωή δυστυχισμένη

1.- Οι μεταπτυχιακές σπουδές έχουν πλέον επιβληθεί ως απαραίτητος όρος για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας για έναν ασκούμενο ή «συνεργάτη» δικηγόρο. Τα δικηγορικά γραφεία ζητούν ανθρώπους αποφοίτους και με μεταπτυχιακό, για να κάνουν άσκηση. Σταδιακά γίνεται κανόνας η ασταμάτη κούρσα στο διαρκές κυνήγι τίτλων και πιστωτικών μονάδων (τα λεγόμενα ects) από μεταπτυχιακά, σεμινάρια, κέντρα κατάρτισης, συνέδρια και παρασυνέδρια, για να μπορεί κάποιος να έχει αξιώσεις απασχόλησης σε κάποια εταιρία ή κάποιον εργοδότη, δικηγόρο ή μη. Όλα, φυσικά, επι πληρωμή: η άγρα πτυχίων και τίτλων στο βωμό του φόβου για το μέλλον είναι η καλύτερη επένδυση. Η δε ταυτόχρονη μείωση της δικηγορικής ύλης και η εντεινόμενα άνιση κατανομή τους στα υψηλότερα στρώματα της δικηγορίας, αποτέλεσμα της οικονομικής εξόντωσης του μικρομεσαίου δικηγόρου, δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την προοπτική κάθε νεοεισερχόμενου στο επάγγλεμα. Ποιό είναι το μέλλον; Αμα θες να ενισχύσεις την θέση σου μάζευε μεταπτυχιακά και χαρτιά, είναι η απάντηση.

2.- Θα περίμενε κανείς η πρόσβαση στα μεταπτυχιακά των Δημοσίων πανεπιστημίων να γίνει με ισότιμα και ακαδημαϊκά κριτήρια φέτος. Ωστόσο, ο τρόπος εξέτασης και τα κριτήρια εισαγωγής που τέθηκαν σε μεταπτυχιακά Νομικών Σχολών φέτος ήταν άκρως προβληματικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα μεταπτυχιακά της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ. Σε κανένα μεταπτυχιακό, παρά μόνο στον τομέα Δημοσίου, δεν επιλέχθηκε κανονική δια ζώσης εξέταση. Αυτό ήταν εφικτό αν σκεφτεί κανείς ότι σε κάθε μεταπτυχιακό υπήρχαν περίπου 200 ενδιαφερόμενοι: θα μπορούσαν να τηρηθούν αποστάσεις και μέτρα στα μεγάλα αμφιθέατρα. Αντ’αυτού, επιλέχθηκε συνειδητά η προσκόμιση φακέλου δικαιολογητικών και στο τέλος αναγνωριστική συνέντευξη ηλεκτρονικά εξ αποστάσεως. Τα «εξ αποστάσεως» και η τηλεκπαίδευση φαίνεται ότι ήρθαν για να μείνουν, βγάζοντας λάδι την κυβέρνηση που εδώ και 7 μήνες δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα για να ανοίξουν τα πανεπιστήμια με ασφάλεια.

3.- Ακόμα πιο προβληματικά ήταν τα κριτήρια που επέλεξε η Νομική Σχολή του ΑΠΘ για να μοριοδοτήσει τους υποψηφίους μεταπτυχιακούς φοιτητές, καθώς μόρια στους υποψηφίους έδινε το Erasmus, το αν κάποιος έχει επιστημονικές δημοσιεύσεις και τα χρόνια της επαγγελματικής εμπειρίας. Εδώ προκύπτουν κάποια εύλογα ερωτήματα: Πόσοι ασκούμενοι και νέοι δικηγόροι έχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα επιστημονικές δημοσιεύσεις ή επαγγελματική εμπειρία; Η συναφής επαγγελματική εμπειρία με το αντικείμενο και οι επιστημονικές δημοσιεύσεις αποτελούν μεν σχετικά ασφαλή κριτήρια καθώς είναι ενδείξεις ότι κάποιος πραγματικά μπορεί να ασχολείται με συγκεκριμένο αντικείμενο, ωστόσο, ένας ασκούμενος και ένας νέος δικηγόρος δεν διαθέτουν ούτε αρκετά χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας για να μοριοδοτηθούν αντίστοιχα (πχ στο μεταπτυχιακό του Ποινικού ένα μόριο αντιστοιχούσε σε τρία χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας) ούτε κατά πάσα πιθανότητα να έχουν καταφέρει να εκπονήσουν κάποια επιστημονική δημοσίευση. Κάθε επιστημονική δημοσίευση έδινε ένα μόριο στους υποψηφίους. Πόσοι φοιτητές κάνουν Erasmus και ειδικά πόσοι φοιτητές έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν Erasmus; Αυτομάτως με την επιλογή ως κριτηρίου μοριοδότησης του Erasmus βρίσκονται σε χειρότερη θέση φοιτητές που ουδέποτε θα είχαν τα χρήματα για να υποστηρίξουν Erasmus στο εξωτερικό για 6 μήνες. Επίσης, πόσο ακαδημαϊκό κριτήριο αποτελεί το Erasmus και πόσο αποδεικνύει ότι κάποιος διαθέτει γνώσεις στο Αστικό ή στο Ποινικό ΔίκαιοΤέλος, η ολιγόλεπτη αναγνωριστική συνέντευξη, όπου έγινε, αποτελεί εντελώς θολή και ανέλεγκτη στα εκάστοτε κριτήρια της, που έγινε ως τελική διαδικασία επιλογής των υποψηφίων αποτελεί ακόμα ένα προκλητικό στοιχείο στο ζήτημα της αξιοκρατικής ή μη επιλογής.

4.- Με την όλη διαδικασία, σαφώς διαμορφώθηκε ένας τύπος υποψηφίου που επιλέχτηκε από την Νομική Σχολή να πριμοδοτηθεί: αυτός ο τύπος δεν αφορά τον απόφοιτο Νομικής, ούτε αναζητά το επιστημονικό του ενδιαφέρον, παρά τις δεξιότητες του. Αυτές που θεωρητικά έρχεται να λάβει από το μεταπτυχιακό: ούτε ο βαθμός πτυχίου μετράει, ούτε τα Erasmus, ούτε οι δημοσιεύσεις: αυτά μπορούν να ανατραπούν μελλοντικά, όπως έχει αποδειχθεί πάμπολλες φορές. Δείχνουν καθάρα ότι μετατρέπουν σε εμπόρευμα το ΠΜΣ της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, μετατρέποντας την σε παζάρι πτυχίων, όπου μπορούμε να αυξάνουμε αριθμό υποψηφίων όπου πέφτουν λεφτά (βλ. Πληρωμένο ΠΜΣ με 70+ άτομα και δύο τμήματα) αλλά να κρατάμε τα 25-30 άτομα στα ΠΜΣ βασικού κορμού, που πέφτουν φραγκοδίφραγκα. Πελάτη μας βλέπουν, εμπορία βλέπουν την δουλειά τους: τέτοιο είναι πλέον το επίπεδο της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, που περιφανεύοταν κάποτε για την επιστημοσύνη της.

5.- Δεν θα μπούμε σε διαδικασίες που χωρίζουν το σώμα των συναδέλφων: όσοι περάσαν με θεμιτούς τρόπους, συγχαρητήρια. Δεν θα γίνουμε οι κράχτες της αριστείας. Τα λέμε, όμως, αυτά για να δείξουμε την καθαρή υποκρισία όσων ορκίζονται στην αριστεία, όσων εντατικοποιούν τις σπουδές, όσων μετατρέπουν τα πανεπιστήμια σε εμπορικά κέντρα και τις ζωές μας σε ένα δυστυχισμένο λαβύρινθο, όπου συνεχώς πρέπει να αποδείξεις την αξία σου. Η κυβέρνηση τρίβει τα χέρια της, οι «πεφωτισμένοι διδάσκαλοι» τα νίπτουν «πολύ σχολαστικά»: η δικιά μας δουλειά είναι καταρχήν να καταλάβουμε το παιχνίδι στις πλάτες μας.

Όσο οργανωνόμαστε, κάθε τέτοιο βήμα τους θα έχει κόστος και συνέπειες. Όσο μένουμε ανοργάνωτοι, θα κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε το θέλουν. Να επιλέξουμε να οργανωθούμε και όχι να ζήσουμε στον φόβο.