Το ένσημο είναι ένα αποδεικτικό πληρωμής των ασφαλιστικών σου εισφορών. Το χαρτί αυτό το δίνει ο ασφαλιστικός φορέας (π.χ. παλιά για μισθωτούς ΙΚΑ, ΟΓΑ για αγρότες, ΤΕΒΕ για ελεύθερους επαγγελματίες κ.ο.κ.). Πλέον, έχει δημιουργηθεί ο e-ΕΦΚΑ ως ο φορέας που περιλαμβάνει όλα τα παλαιότερα ταμεία.
Ο εργοδότης υποχρεούται να σε ασφαλίζει και να πληρώνει τις ασφαλιστικές σου εισφορές ως μισθωτός. Αυτές οι εισφορές συνδέονται με την ασφάλιση ασθένειας, ατυχήματος, συνταξιοδότησης (μαζεύεις ένσημα για την σύνταξη).
Οι μισθωτοί ασφαλίζονται στον ΕΦΚΑ (τέως ΙΚΑ-ΕΤΑΜ). Η ασφάλιση σου ξεκινά από την στιγμή που αρχίζεις την εργασία σου, άσχετα από το πότε θα εγγραφείς στο μητρώο ασφαλισμένων. Επειδή η υποχρέωση ασφάλισης προκύπτει από αναγκαστικό νόμο, δεν μπορείς να «συμφωνήσεις» να μην ασφαλιστείς με τον εργοδότη σου, δηλαδή να μην σου καταβάλλει τις εισφορές: τέτοια συμφωνία είναι παράνομη.
Ο εργοδότης καταβάλλει και τις εργοδοτικές εισφορές, αλλά και το δικό σου μερίδιο (εργατικές εισφορές). Στην ουσία, τα παρακρατά από τον (μικτό) μισθό σου, για να καλύψει όσα πληρώνει από το μερίδιο σου.
ΠΟΣΟ ΕΙΣΦΟΡΑΣ/ΕΝΣΗΜΟΥ
Το ποσό της εισφοράς συνήθως υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές σου. Υπολογίζεται στο 20% των αποδοχών σου, το οποίο μοιράζεται σε 13,33% στον εργοδότη και 6,67% στον εργαζόμενο (σου το παρακρατά από τον μισθό). Η εισφορά κλάδου υγείας υπολογίζεται στο 7,10% των αποδοχών του εργαζομένου. Ωστόσο, με τον νέο νόμο 4756/2020, θα μειωθούν τα ποσοστά των εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, κάτι που θα μειώσει το ποσό που καταβάλλεται σε κάθε ένσημο και άρα σίγουρα θα επηρεάσει τις συνταξιοδοτικές παροχές στο μέλλον.
Σε κάποια όμως επαγγέλματα (π.χ. σερβιτόρος, κομμωτής κ.α.) υπολογίζεται με βάση σταθερές ασφαλιστικές κλάσεις, στις οποίες βγαίνει ένα σταθερό ποσό εισφοράς. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι αποδοχές αυτών των εργαζομένων θεωρούνται κυμαινόμενες.
Ένσημα δικαιούται και ο μερικώς απασχολούμενος, είναι όμως δυνατόν, αν εργάζεται λιγότερες μέρες ή ώρες συνολικά τον μήνα, να απομένουν λιγότερα ένσημα από τις μέρες που εργάστηκε. Αν π.χ. εργάζεσαι 2 ώρες την μέρα, το μήνα θα ασφαλιστείς 16 ημέρες. Έτσι, προκύπτει συχνά και το λεγόμενο «μισό ένσημο», που δεν είναι στην ουσία μισό ένσημο. Έχεις πλήρη δικαιώματα από κάθε ένσημο. Αυτό που εννοείται είναι πως δεν ασφαλίζεσαι για όλες τις ημέρες που εμφανίζεσαι στην δουλειά, γιατί δουλεύεις λιγότερες ώρες.
Τέλος, πολύ συχνά αξιοποιούν οι εργοδότες το εργόσημο. Αυτό είναι μία μορφή επι τόπου ασφάλισης, για εργαζόμενους που εργάζονται περιστασιακά στην οικία του εργοδότη, και αμείβονται με την ώρα ή την ημέρα. Σου κόβει εκείνη την ώρα ένα παραστατικό σαν απόδειξη, που γράφει πάνω την αμοιβή σου. Βέβαια, στην πράξη ο εργοδότης μπορεί να θέλει να σε βάλει να κάνεις άλλου τύπου εργασίες (ειδικά αν η επιχείρηση είναι οικιακή) και να δηλώσει «οικιακές εργασίες».
Επάνω στο εργόσημο γράφεται η αμοιβή σου, της οποίας το 25% είναι η ασφαλιστική σου εισφορά. Το εξαργυρώνεις σε τράπεζες και ΕΛΤΑ, και κατά την εξαργύρωση παρακρατείται αυτό το 25%, το οποίο πηγαίνεις τον ΕΦΚΑ.
Πάντως, ο εργαζόμενος δεν χάνει το δικαίωμα να ζητήσει την ασφάλιση του για τις μέρες που παρέλειψε ο εργοδότης να τον ασφαλίσει. Μπορείς να κάνεις αίτηση αναγνώρισης εντός 12μηνου από την αποχώρηση ή την απόλυση σου. Έτσι, δεν χάνεις το δικαίωμα ασφάλισης σου, άσχετα αν ο ΕΦΚΑ θα μπορέσει να εισπράξει τα χρήματα. Πάντως, η αίτηση αφορά μέρες εργασίας μέσα σε 5 έτη από την υποβολή της αίτησης, και όχι ολόκληρη την εργασιακή/ασφαλιστική σχέση.
ΤΙ ΚΑΝΩ ΑΝ ΔΕΝ ΜΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΤΑ ΕΝΣΗΜΑ Ή ΜΟΥ ΒΑΖΕΙ ΜΙΣΑ ΕΝΩ ΔΟΥΛΕΥΩ ΠΛΗΡΕΣ ΩΡΑΡΙΟ;
Αρμόδιος γενικώς για το θέμα των ενσήμων είναι ο ΕΦΚΑ, σαν ασφαλιστικός φορέας. Μπορείς να προσφύγεις στον ΕΦΚΑ για να επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο και να μάθεις τι άλλο μπορείς να κάνεις.
Αν ο εργοδότης αρνείται να σου καταβάλει συνολικά ή μερικώς, τις ασφαλιστικές εισφορές (εισφοροδιαφυγή), έχει ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Μπορείς δηλαδή να ασκήσεις ποινική δίωξη, είτε στο αστυνομικό τμήμα είτε στην Επιθεώρηση Εργασίας, για το ποινικό αδίκημα της παράλειψης απόδοσης εργατικής εισφοράς, που είναι μορφή υπεξαίρεσης (άρθρο 375 του Ποινικού Κώδικα).
Σε κάθε περίπτωση, επικοινώνησε με τον δικηγόρο, το σωματείο ή συναδέλφους σου για το ζήτημα, ενημερώσου, ζήτα βοήθεια. Η ασφάλιση σου έχει τεράστια σημασία, τόσο για την μελλοντική σου συνταξιοδότηση, όσο και για την κάλυψη σου σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου