Η δουλειά μας
υποτιμάται, οι Σύλλογοι σιωπούν. Εμείς;
Πριν λίγες ημέρες υπέπεσε στην αντίληψή μας ανώνυμη
ηλεκτρονική καταγγελία νεαρής συναδέλφου περί σεξουαλικής παρενόχλησης που
υπέστη επανειλημμένα από το αφεντικό της, δικηγόρο Θεσσαλονίκης. Η επιλογή της
συναδέλφου να διατηρήσει την ανωνυμία της μπορεί να μην μας βρίσκει σύμφωνους,
αλλά δεν μας ξαφνιάζει. Τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, ψυχολογικής
βίας, ακραίας εργασιακής εκμετάλλευσης των ασκούμενων και νέων δικηγόρων δεν
είναι ούτε λίγα ούτε μεμονωμένα και σχεδόν πάντα συνοδεύονται από την απειλή
«μη μιλήσεις, γιατί η πιάτσα είναι μικρή και δεν θα βρεις αλλού δουλειά», «εγώ
είμαι τόσα χρόνια δικηγόρος, εσένα ποιος θα σε πιστέψει» κλπ. Και δεν είναι
καθόλου παράλογος ο φόβος των συναδέλφων και συναδελφισσών να καταγγείλουν τις
συνθήκες εργασίας τους και την παρενόχληση που υφίστανται στους Δικηγορικούς
Συλλόγους, καθώς οι τελευταίοι σε γενικές γραμμές αδιαφορούν, δυσπιστούν,
συγκαλύπτουν.
Οι παρενοχλητικές
συμπεριφορές κάθε μορφής δεν είναι άσχετες με τις συνθήκες οικονομικής και
εργασιακής επισφάλειας των νέων του κλάδου. Ο ασκούμενος, που υποβιβάζεται σε «μαθητή» και μένει απλήρωτος, ενώ
παρέχει κανονικότατη εργασία, και ο «συνεργάτης», που ενώ εξαρτάται απόλυτα από
το αφεντικό του αντιμετωπίζεται ως ίσος από το νόμο και τους Δικηγορικούς
Συλλόγους, αποτελούν τα πιο ευάλωτα τμήματα του κλάδου. Τα συμφέροντά τους
είναι πολύ διαφορετικά από αυτά των δικηγόρων-αφεντικών τους ή των εταιριών,
ωστόσο εντός των Συλλόγων αυτό βολικά αποκρύπτεται. Η εκπροσώπησή μας εντός
αυτών είναι από ελάχιστη έως μηδαμινή.
Η υποτίμηση της
νεότητας αποτελεί, ιδίως στα χρόνια της κρίσης, βασικό εργαλείο για τη
δημιουργία ενός «ευέλικτου» δυναμικού, που εργάζεται σε συνθήκες επισφάλειας
για την εξυπηρετήση των αναγκών μεγάλων γραφείων και εταιριών. Πέρα από το βασικό πρόβλημα επιβίωσης που
αντιμετωπίζει η συντριπτική πλειοψηφία των νέων στον κλάδο (και όχι μόνο), η
υποτίμηση της εργασίας μας οδηγεί και σε υποτίμηση της ίδιας της υπόστασής μας
ως προσώπων: ο ασκούμενος που χαρακτηρίζεται ως «ανίκανος» και άρα δεν
«αξίζει» μισθό και εργασιακά δικαιώματα, μετατρέπεται εύκολα σε «παιδί για όλες
τις δουλειές» ή σάκο του μποξ, όπου ξεσπά τα νεύρα του το αφεντικό. Στις πιο
ακραίες τις μορφές η υποτίμηση αυτή φτάνει ως το συστηματικό bullying και την κάθε
μορφής παρενόχληση.
Δεν μπορούμε
φυσικά να παραβλέψουμε την ιδιαίτερη καταπίεση που υφίσταται η γυναίκα
εργαζόμενη, το δεύτερο μεγαλύτερο «θύμα» της αγοράς εργασίας μετά τη νεολαία. Ας αναλογιστούμε το εξής: ενώ στον πλυθυσμό των Νομικών
Σχολών και των δικηγόρων μέχρι 34 ετών οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν ποσοστά που
αγγίζουν το 70%, στην επόμενη ηλικιακή ομάδα το ποσοστό αυτό μειώνεται ραγδαία
στο 55%. Παρατηρείται δηλαδή μαζική
έξοδος των γυναικών από το επάγγελμα είτε προς τους λιγότερο επισφαλείς
χώρους των δικαστικών ή των συμβολαιογράφων είτε στην «γκρίζα ζώνη» του
βοηθητικού προσωπικού σε γραφεία[1]. Η
επισφάλεια και οι εντατικές συνθήκες εργασίας καθιστούν άθλο την επιβίωση της
γυναίκας στο επάγγελμα, όταν αυτή επιφορτίζεται και με άλλους ρόλους, όπως
αυτόν της μητρότητας. Πολλώ δε μάλλον, όταν σε αυτές προστίθενται οι σεξιστικές
και επιθετικές συμπεριφορές που βιώνουν πολλές συναδέλφισσες μας που συχνά
αντιμετωπίζονται σαν «γλάστρες» των γραφείων, παρά τη σκληρή δουλειά τους. Περιττό
δε να αναφέρουμε την τραγική υποεκπροσώπηση των γυναικών στους Δικηγορικούς Συλλόγους,
με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ΔΣΑ, όπου δεν εξελέγη ούτε μία στις
τελευταίες αρχαιρεσίες.
Περιστατικά όπως
το καταγγελλόμενο έρχονται να επιβεβαιώσουν την ανάγκη που βοά: την οργάνωση
του κλάδου των νέων νομικών και τη συγκρότηση μαχητικών, διεκδικητικών
σωματείων που θα φέρουν τους Δικηγορικούς Συλλόγους προ των ευθυνών τους και θα
διεκδικήσουν αξιοπρεπείς αμοιβές και συνθήκες εργασίας. Σωματείων που θα παρεμβαίνουν δυναμικά σε τέτοια
περιστατικά, διασφαλίζοντας ότι οι καταγγέλοντες δεν θα υφίστανται «αντίποινα»,
και δεν θα πετούν απλά το μπαλάκι στις «θεσμικές διαδικασίες» των Δικηγορικών
Συλλόγων και στην προσφυγή στη δικαστική οδό.
Στην κατεύθυνση αυτή της οργάνωσης του κλάδου και
υπεράσπισης κάθε νέου συναδέλφου και συναδέλφισσας θα συμβάλλουμε ως Κίνηση Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων
Θεσσαλονίκης με όλες μας τις δυνάμεις.
-Καμία και
κανένας μόνος απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία και την επισφάλεια!
-Οργάνωση και
διεκδίκηση για δουλειά και ζωή με αξιοπρέπεια και δικαιώματα!
[1] Γιάννης Κανδύλης,
«Κοινωνική Φυσιογνωμία και Γεωγραφία των Νομικών Επαγγελμάτων», στον τόμο «Γυναίκες στα νομικά επαγγέλματα την εποχή
της κρίσης. Ανάμεσα στην εργασία και την οικογένεια», Ε.Κ.Κ.Ε., 2016
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου