Covid: Επαγγελματική Νόσος στο χώρο εργασίας - Τι συμβαίνει

(Με αφορμή τον θάνατο εργαζομένων σε επιχείρηση αλυσίδα από τον Covid, από τον οποίο αρρώστησε λόγω των συνθηκών στο χώρο δουλειάς, δημοσιεύουμε βασικές πληροφορίες για τα ζητήματα αυτά)

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

Εργατικό ατύχημα είναι αυτό που συμβαίνει 

α) κατά την εκτέλεση της εργασίας σου 

β) με αφορμή αυτήν, 

γ) από επαγγελματική ασθένεια, που την προκάλεσε η εργασία σου. 

Εργατικό ατύχημα είναι αυτό που οδηγεί σε βαρύ τραυματισμό, που μπορεί να φέρει ανικανότητα για εργασία ή και θάνατο. Το εργατικό ατύχημα μπορεί και να συμβεί εκτός εργασιακού χώρου π.χ. κατά την μεταφορά μίας παραγγελίας, εφόσον συμβαίνει κατά την εκτέλεση της εργασίας σου.

ΝΟΣΗΣΗ ΜΕ COVID ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑ/ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

Όταν μία ασθένεια την είχα από πριν και απλώς εκδηλώθηκε τυχαία στην εργασία, δεν θεωρείται εργατικό ατύχημα. Π.χ. ένα έμφραγμα που παθαίνω γιατί έχω προδιάθεση προσωπική. 

Ωστόσο, ακόμα και έμφραγμα έχουν δεχτεί τα δικαστήρια, αν αποδειχτεί ότι προκλήθηκε από τους ασυνήθιστους και πολύ δυσμενείς όρους εργασίας του εργαζομένου, και όχι γενικώς επειδή είχε μία προδιάθεση ασθένειας.

Ο κορωνοϊός αποτελεί μία ασθένεια σε πανδημική πλέον κατάσταση. Γονατίζει τα συστήματα υγείας, και μπορεί να εξελιχθεί σε βαρύτατη πνευμονία. Μεταφέρεται σε μεγάλες ποσότητες σε κλειστούς χώρους, σε συνθήκες συνωστισμού, σε κοντινή απόσταση και χωρίς μάσκες. 

Όταν μπορεί να αποδειχτεί ότι η νόσηση του εργαζομένου έγινε κάτω από τέτοιες συνθήκες (συνωστισμού, απουσίας μέτρων ασφαλείας στην επιχείρηση ή γενικώς κατά την εκτέλεση της εργασίας), τότε η ασθένεια Covid θα πρέπει να γίνει δεκτή από τα δικαστήρια ως επαγγελματική ασθένεια, με όλες τις νομικές συνέπειες που αυτό επιφέρει. Εργασία χωρίς μέτρα προστασίας σε συνθήκες πανδημικής αναπνευστικής νόσου αποτελεί εργασία υπό δυσμενείς και επικίνδυνους όρους.

Εσύ σαν εργαζόμενος δικαιούσαι:

α) Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη: Αν είσαι ασφαλισμένος, τα καλύπτει ο ΕΦΚΑ

β) Αν δεν είσαι ασφαλισμένος, δικαιούσαι και εφ’άπαξ αποζημίωση από τον εργοδότη, η οποία παραγράφεται σε 3 χρόνια από το ατύχημα,

γ) Όσο παραμένεις ανίκανος για εργασία, δικαιούσαι επίδομα ασθενείας από τον ΕΦΚΑ και το υπόλοιπο του μισθού του από τον εργοδότη για διάστημα 15 ημερών, εάν έχεις υπηρεσία μικρότερη του έτους ή μισθό 1 μηνός για υπηρεσία πάνω από έτος.

δ) Αν το εργατικό ατύχημα σου προκάλεσε αναπηρία, δικαιούσαι σύνταξη αναπηρίας ανεξαρτήτως ηλικίας,

ε) Δικαιούσαι επίσης, χρηματική ικανοποίηση (αποζημίωση) για ηθική βλάβη όταν ευθύνεται ο εργοδότης από δόλο ή αμέλεια (δηλαδή, όταν δεν συνέβη ένα εντελώς τυχαίο γεγονός π.χ. σεισμός). Σε περίπτωση θανάτου, η οικογένεια έχει δικαίωμα για χρηματική ικανοποίηση (αποζήμιωση) λόγω ψυχικής οδύνης, για τον ίδιο λόγο.

Σε περίπτωση θανάτου από Covid, επομένως, σε περίπτωση νόσησης στο χώρο εργασίας, η οικογένεια δικαιούται να προσφύγει στα αστικά δικαστήρια τόσο για τα νοσήλια όσο και για ψυχική οδύνη.

ΤΙ ΚΑΝΩ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ/ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Ο εργοδότης σου θα κληθεί να αποδείξει ότι είχε λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ότι δεν είναι ευθύνη του το ατύχημα ή η νόσος. Μπορεί ακόμα να υποστηρίξει ότι ήταν προσωπική σου ευθύνη το ατύχημα, ακόμα και το ότι έγινε εκτός ωραρίου (που δηλώνει) ή ότι δεν είσαι καν εργαζόμενος του. Δυστυχώς, άλλωστε, δεν λείπουν οι περιπτώσεις που τα δικαστήρια έχουν δεχτεί ότι το εργατικό ατύχημα οφείλονταν σε υπαιτιότητα του εργαζομένου, κάτι που απαλλάσσει τον εργοδότη από την ευθύνη του.

Μην υπογράψεις καμία δήλωση ότι αναλαμβάνεις την ευθύνη ή ότι ο εργοδότης σου δεν έχει ευθύνη ή κάτι αντίστοιχο. Αν πρέπει ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ να υπογράψεις, υπόγραψε με την σημείωση πάνω ή δίπλα από την υπογραφή «ΜΕ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ΚΑΘΕ ΝΟΜΙΜΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΟΥ».

Μην δεχτείς εκβιασμούς, απευθύνσου κατευθείαν στο σωματείο, τον ιατρό εργασίας και τους συναδέλφους σου για αλληλεγγύη: κανείς συνάδελφος τραυματίας δεν μπορεί να μένει αβοήθητος. 

Να ζητήσεις άμεσα την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, την αναγγελία του ατυχήματος και τις παροχές που δικαιούσαι, να μην σε αιφνιδιάσει μία ενδεχόμενη αρνητική στάση του εργοδότη, να του ζητήσεις να τηρήσει τις νόμιμες υποχρεώσεις του απέναντι σου.

Ο εργοδότης υποχρεούται:

1. Να αναγγείλει το περιστατικό 

στον ΕΦΚΑ (εντός 5 ημερών, για να ξεκινήσει η διαδικασία να σε καλύψει οικονομικά ο ΕΦΚΑ, αν είσαι ασφαλισμένος)

στις αρμόδιες αρχές και 

την Επιθεώρηση Εργασίας (εντός 24 ωρών).

2. Να καταγράψει το περιστατικό σε ειδικό βιβλίο, το οποίο δίνει στις αρμόδιες αρχές, ενώ αν είναι βαρύ το ατύχημα, υποχρεούται να τηρεί αμετάβλητα τα αναγκαία στοιχεία για την διακρίβωση των συνθηκών του ατυχήματος

3. Να καταγράφει ατυχήματα που έφεραν ανικανότητα για εργασία πάνω από 3 ημέρες σε κατάλογο ατυχημάτων, ώστε να γνωρίζουν οι εργαζόμενοι και οι αρχές τι συμβαίνει σε αυτόν τον χώρο εργασίας.

Αν ο εργοδότης σε είχε ανασφάλιστο, ο ΕΦΚΑ θα του ζητήσει τα ένσημα σου, για ο,τιδήποτε καλύψει οικονομικά ο ΕΦΚΑ. Να παρακολουθείς την ασφάλιση σου, ώστε αν δεν σε καλύπτει ο εργοδότης, να κάνεις την καταγγελία στον ΕΦΚΑ.

Ζήτα από τους συναδέλφους σου να είναι μάρτυρες ότι εργαζόσουν την ώρα του ατυχήματος και ότι το ατύχημα συνέβη κατά την εκτέλεση της εργασίας σου (π.χ. στο σύνηθες δρομολόγιο σου). 

Αν συμβεί ένα εργατικό ατύχημα σε συνάδελφο, να κάνεις εσύ αυτό το καθήκον: αν βοηθήσεις συνάδελφο, τότε και αυτός θα σε βοηθήσει, αλλά θα διδάξει και τους άλλους συναδέλφους σου. 

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕ ΑΠΟΛΥΣΕΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ;

Δεν υπάρχει διάταξη που να απαγορεύει τον εργοδότη να σε απολύσει όσο είσαι ανίκανος για εργασία. Ωστόσο, μία τέτοια απόλυση είναι πολύ πιθανόν να κριθεί καταχρηστική από τα δικαστήρια, ειδικά αν είναι πιθανή η επάνοδος σου στην εργασία. 

Αν σε απειλεί με απόλυση, πρέπει αμέσως να απευθυνθείς στην Επιθεώρηση Εργασίας και να προετοιμαστείς μαζί με το σωματείο και τον δικηγόρο σου.

ΤΙ ΚΑΝΩ ΑΝ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΔΕΝ ΕΚΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ;

Αρχικά, στην Επιθεώρηση Εργασίας υπάρχει ειδικό τμήμα, η Τεχνική και Υγειονομική Επιθεώρηση εργασίας, στην οποία μπορείς να κάνεις καταγγελία για τις συνθήκες εργασίας. Εκεί γίνονται και καταγγελίες ή κλήσεις για έλεγχο, αν στην επιχείρηση σου δεν λαμβάνονται υγειονομικά μέτρα.

Αν υπάρχει Ιατρός εργασίας ή υπεύθυνος εκπρόσωπος των εργαζομένων, μιλάτε επίσης σε αυτόν. Θα τον βρείτε από τους πίνακες προσωπικού, που ο κάθε εργοδότης είναι υποχρεωμένος να αναρτά. Αυτός θα δώσει τις οδηγίες στην επιχείρηση.

Οι καταγγελίες, επίσης, μπορούν να είναι ανώνυμες, είτε τηλεφωνικά είτε μέσα ηλεκτρονικού συστήματος του ΣΕΠΕ, και δεν απαιτείται να γίνονται από εργαζόμενο της επιχείρησης. 

Δ.Ρ.Π.